Sunday, June 1, 2014

Maana, umuhimu wa Sakramenti katika Kanisa

Na Marcel Mukadi, SDS TUNASOMA katika Katekisimu ya Kanisa Katoliki Ufupisho-Makini kuwa, “Sakramenti ni alama wazi zinazoonekana na zenye nguvu ya kuleta neema, ziliwekwa na Kristo na kukabidhiwa kwa Kanisa ziwe njia za kutuletea uzima wa kimungu”. Ziko saba : Ubatizo, Kipaimara, Ekaristi, Kitubio, Mpako wa Wagonjwa, Daraja Takatifu na Ndoa (§224). MAANA YAKE NINI ? Ni kweli kuwa hakuna mahali katika Maandiko Matakatifu, Yesu anatamka neno hili au kutoa ufafanuzi kuhusu neno hili. Na wala hakuna mahali Yesu ametoa idadi ya sakramenti hizi. Narudia yale niliyoyasema hapo awali kuwa si kwa sababu neno halipo katika Biblia, basi Yesu hajalitumia ; au si kwa sababu Yesu hajatumia neno fulani ; basi sisi hatuwezi kulitumia. Tujue kuwa hata kama neno halipo, wazo lipo. Wazo kubwa ni maisha ya Yesu. Kwa sababu hiyo, tunakiri kuwa “mafumbo ya maisha ya Kristo ndiyo msingi wa sakramenti”. Maisha ya Yesu hadharani ni sakramenti tosha. Hivi kuanzishwa kwa sakramenti kunaonekana katika kitendo cha Ubatizo (Yoh 3 : 22-23.26 ; 4 : 1), uoshaji miguu (Yoh 13:3-12), kusamehe dhambi (Mk 2:5), kuponya wagonjwa (Mk 1:29-31;32-39;40-45), kushirikisha karamu (Mk 2:13-17 ; 14:22-25), kuleta msimamo kuhusu maisha (Mt 19:1-12) na kuanzishwa kwa Kanisa (Mt 16:17). Hata hivyo, ni bora kusisitiza kuwa tukio la Pasaka peke yake ndilo lililowezesha kubadilisha matendo ya kiishara ya Yesu kuwa sakramenti. Ufufuo wake unahakikisha kuwa maisha yake ni wokovu kweli. Tunapoangalia maisha ya Yesu, ni maneno na matendo yake tunayoangalia na miwani ya ufufuko wake kwani ufufuo huo umefanya upya kila kitu. Ndiyo maana “Yale yaliyoonekana katika Mwokozi wetu yameingia katika sakramenti zake,” yaani “maneno na matendo ya Yesu Kristo kipindi cha maisha yake yaliyofichika na cha huduma yake ya hadhara yalikuwa tayari ya wokovu, kwani yalitazamia mbele nguvu ya fumbo lake la Pasaka. Hayo yalikuwa yanatangaza na kutayarisha kile ambacho angalikitoa kwa Kanisa wakati yote yatakapokuwa yametia. Mafumbo ya maisha ya Kristo huunda misingi ya kile ambacho sasa Kristo hukigawa katika sakramenti kwa njia ya wahudumu wa Kanisa, kwani ‘kile kilichokuwa kinaonekana ndani ya Mwokozi wetu kimepitishwa ndani ya mafumbo yake’ (KKK § 1115). Ufufuo wa Yesu unatufunulia maisha yote ya Yesu kama chanzo cha Wokovu. Yesu ni Emmanueli, yaani, Mungu pamoja nasi. Jina Yesu, linatokana na neno la Kiebrania : “Yehoshua” yaani, Mungu ni Wokovu. Jina hili linadokezwa na malaika anayeeleza kwamba mtoto huyu atawakomboa watu wake kutoka dhambi zao (Mt 1:21-23). Wokovu unakuja kwa njia ya huyu Yesu. Ni yeye chanzo kweli cha wokovu au ni yeye Wokovu wetu, na wokovu wake ni toba na msamaha wa dhambi (Lk 1:77 : Mdo 5:31). Kwa mantiki hii, maneno na matendo yote ndani ya maisha yake ni kwa ajili ya kuleta wokovu na si vinginevyo. Na haya yote, yamejengwa juu ya msingi wa Maandiko haya ya Yohane, “Neno la Mungu akatwaa mwili, akakaa kwetu” (Yoh 1:14). Maana yake, Mungu amejifanya mtu ili mtu ashiriki Umungu wa muumba wake. Yanaeleweka vizuri kwa lugha ya Kilatini, “Deus homo factus est ut homo Deus fieret”. “Kama vile tulivyoichukua sura ya yule wa udongo, tutaichukua vile vile sura ya yeye aliye wa mbinguni” (1Kor 15 :49). Kwa kweli Mungu alijifanya Mtu, na huyu Yesu, aliyezaliwa na Bikira Maria huko Betlehemu, na akateswa kwa mamlaka ya Ponsio Pilato, awe Mungu aliyejifanya Mtu, haya mawazo mawili ndiyo kiini cha imani yetu. Kwa kweli, ni huyu Kristo, Mtu kweli na Mungu kweli, anayetufunulia kuwa Mungu ni nani na mtu ni nani. Kristo hufunua Mungu ni nani. Na ni huyu huyu Kristo anayetufunulia tena mtu ni nani. Ni Kristo, pekee awezaye kutuonesha kwa nafsi yake kile alicho nacho Mungu na kile alicho nacho mtu. Mungu ni Upendo (1Yoh 4:8.16). “Anionae Mimi, humuona Baba” (Yoh 14:9). Ni yeye tena awezaye kutufunulia mtu ni nani. Jitihada ya wanadamu katika maisha yao ni kuwa pamoja na Mungu, si bila Mungu. Kama mwanadamu Yesu ni Mungu, basi nasi tunaweza kuwa ‘Mungu’. Kwa nini Kristo ni Mtu kweli ? Kwa sababu hana dhambi ! Na sisi binadamu kitukoseshacho kuwa binadamu kweli, ni kwa sababu tu wenye dhambi. Kristu hutufanya kweli watu, na hapo hapo hutufanya ‘Mungu’ (Christ humanizes us and at the same time Christ divinizes us). Kristo ni sura ya Mungu kwa mtu na tena, Kristo ni sura ya mtu kwa Mungu. Basi unapoangalia sura ya Kristo unamuona Mungu kweli, na hapo hapo unamuona Mtu kweli. Ndiyo maana ya Yesu Kristo ni Mungu kweli na Mtu kweli. Kutokana na haya yote, nathubuthu kusema “sakramenti” ni “Neno akatwaa mwili, na akakaa kwetu”. Katika sakramenti, Mungu anakuja kwetu kwa maneno na matendo ya huyu Yesu Kristo yanayotujaza na neema yake ili tupate kujitakatifuza na kuwa kama Mungu pamoja na Kristo. Katika sakramenti, tunakumbushwa kuwa sisi ni “miungu” kama tunavyosikia kutoka kinywani mwa Mungu mwenyewe: Mimi nimesema: “Ninyi ni miungu, ninyi wote ni wana wa yule Aliye-juu” (Ps 82:6). Na Yesu anatumia aya hii kuthibitisha kuwa wale ambao Neno la Mungu linaelekezwa kwao, wanaweza kuitwa “miungu” (Yoh 10:34). Ninakubaliana na Mtakatifu Ireneus, baada ya kusema “utukufu wa Mungu, unaonekana ndani ya mtu aliye hai”, ameongeza na kusema; “Kwa hiyo, maisha ya mtu aliye hai ni kumsifu au kumsujudu Mungu”. Kwa mujibu wa mafundisho ya Mtakatifu Ireneus, huyu Mtu kamili ni Yesu. Lengo la kila sakramenti ni kutufanya viumbe vipya ndani ya Mungu kwa njia ya Yesu Kristo; ni kutufanya “miungu”, wana wa yule Aliye-juu, ndiye Mungu. Toka hapo tunaelewa kuwa ndani ya kila sakramenti, kuna uhusiano wa uwepo wa Mungu na ukubwa wa binadamu. Yaani, Mungu anakuja kwa mwanadamu kwa njia ya Yesu Kristo, kumuinua huyu mwanadamu katika hali ya Mtu kweli kwa njia ya huyu huyu Kristo. Mungu ni Fumbo. Watu wengi wanafikiri kuwa “fumbo” ni kitu kisichoeleweka; bali sivyo. Fumbo ni kitu ambacho hatuachi kamwe kukitafakari. “Hakuna amjuaye Mwana, ila Baba. Wala hakuna amjuaye Baba, ila Mwana na yeyote ambaye Mwana apenda kumfunulia”(Mt 11:27). Ndiyo maana, tunamtazama Kristo aliye Sakramenti ya Baba. Kwa kuwa Mungu hakuna anayemjua; ila Yesu, aliye ufunuo wa Baba au aliye Sakramenti ya Baba, anatufanya nasi tuwe sakramenti yake kama Kanisa ni sakramenti yake kweli. Ndiyo Mafundisho ya Mtaguso wa Pili wa Vatikani kuwa “Katika Kristo Kanisa ni kama sakramenti au ishara na chombo cha kuwaunganisha watu kiundani na Mungu na kuleta umoja kati ya wanadamu wote”. Yesu ni Sakramenti ya Baba kwa mantiki hii, “anayemuona Yesu anamuona Baba kwani Baba yu ndani yake, naye yu ndani ya Baba” (Yoh 14:9.38). Yaani Yesu ni Sura ya Mungu asiyeoonekana (Kol 1:15). Mwanadamu huwa Sakramenti ya Yesu wakati asikiapo sauti yake na kumfuata (Yoh 10:27), kwani Yesu husema, “Mimi ni mzabibu, ninyi ni matawi yangu. Adumuye ndani yangu, nami ndani yake, huyo huzaa matunda mengi, kwa maana pasipo mimi hamuwezi kufanya lolote” (Yoh 15:5). Kanisa ni Sakramenti ya Yesu kwani “Mtu hawezi kuwa na Mungu kama Baba, asipokuwa na Kanisa kama Mama”, anasema Mtakatifu Sipriano. Hii inatukumbusha jinsi Yesu alivyobadilisha maisha ya Sauli alipokuwa njiani kwenda kulitesa Kanisa la Mungu, kwa kujifananisha na Kanisa, “Sauli, Sauli, mbona unanitesa ?” (Mdo 9 : 1-43). Mwandishi ni Padri na Paroko Msaidizi wa Parokia ya St. Maurus Kurasini, Jimbo Kuu Katoliki la Dar es Salaam.

Habari kwa hisani ya gazeti la kiongozi

No comments:

Post a Comment